KORONAVİRÜS EN ÇOK ONLARI ETKİLEDİ

2019 yılının ikinci yarısında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan COVID-19 virüsü bugüne kadar 2 milyon 200 binden fazla vatandaşın hayatını kaybetmesine neden oldu. Kısa süre içerisinde küresel bir salgın haline gelen hastalık Türkiye'de de ilk olarak 10 Mart 2020 tarihinde görüldü.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın ilk vakanın görüldüğünü açıklamasının ardından İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan genelge ile kısıtlama ve önlemler hızla hayata geçirildi. Salgının önüne geçmek için alınan kararlar kapsamında birçok işletme kepenk indirmek zorunda kaldı, sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanmaya başlandı, ilk ve ortaokullar ile liselerde uzaktan eğitime geçildi, üniversitelerde bu kararı takip etti. Birinci pandemi dönemi olarak isimlendirilen aylarda kepenk indirmek zorunda kalan berber, kuaför, oyun salonu, kafe, taverna, halı saha, spor salonu, restoran, lokanta ve daha birçok işletme için zorlu süreç Mart ayında başladı. Yaz aylarına kadar devam eden dönemde hükümet esnaflara düşük faizlerle kredi desteği sağladı, her zaman esnafın yanında olduklarını her fırsatta vurguladı. 

Küresel salgın nedeniyle en kötü yıllarından birini yaşayan birçok sektör batma noktasına geldi. Turizmin adeta zincirlendiği, eğlence sektörünün iş yapamaz haline geldiği, üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim nedeniyle şehirleri terk ettiği 2020 yılında birçok esnaf kapanmaya, bazıları ise belirli koşullar altına çalışmaya başladı. Azalan işler nedeniyle milyonlarca kişi işsiz kaldı, kiralarını ödeyemeyen esnaflar batma noktasına geldi.

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte azalan vaka sayıları ise işletmeciler yeni bir umut oldu. Koronavirüs tablosunda görülen olumlu düşüş sonrası Türkiye'de kısıtlamalar gevşetildi, esnaflar tekrar dükkanlarını açabilmeye başladı. Uzaktan eğitim ve bayram günlerinde sokağa çıkma kısıtlamaları devam etse de esnafların tekrar kepenk açmaya başlaması adeta çökme noktasına gelen ekonomiye can suyu oldu. 

Olumlu tablo Sonbahar mevsiminin gelmesiyle birlikte tekrar yükselişe geçti. Eylül ayından itibaren giderek artan koronavirüs vaka ve kaynaklı ölümleri nedeniyle Kasım ve Aralık aylarında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantıları ile kısıtlamalar tekrar hayata geçirildi, milyonlarca işletmeci tekrar dükkanlarını kapattı. Hükümet tarafından sağlanan kira ve hibe desteği ile geçinmeye çalışan binlerce vatandaş, ikinci pandemi olarak adlandırılan sürece girdi.

Etkisi halen devam eden ikinci pandemi dönemi, ilk dönemde yaşadıkları buhrandan kurtulmak için uğraşan birçok işletmeciye adeta darbe vurdu. Aydın'da üniversite öğrencilerinin tekrar şehre gelerek ekonomiyi canlandırmasını bekleyen işletmeciler yeni kararlar ile yıkıldı, küresel salgın nedeniyle en kötü yıllarından birini geçiren turizm işletmecileri batma noktasına geldi. 

"DÜKKANLAR BİR BİR KAPANIYOR"

Aydın'ın Efeler ilçesinde bulunan Hasanefendi Mahallesi'nde emlakçılık yapan Ramazan Özmen, her geçen gün yeni bir dükkanın boşaldığını söyledi. Artık evden çok dükkan sattıklarını söyleyen Özmen, pandemi nedeniyle işleri azalan esnafların bir bir battığını söyledi. Özellikle ara sokaklarda bulunan esnafların çok zor durumda olduğunu belirten Özmen, 26 yıldır sürdürdüğü emlakçılık işinde ilk defa bu durumu yaşadığını ifade etti.

Aydın'ın Efeler ilçesinde bulunan Sevgiyolu'nda kafe işletmeciliği yapan Samet Balcı ise siftah yaptıklarını şükrettiklerini, dükkanın kendilerine ait olmasına rağmen geçinemediklerini söyledi. Balcı, "Neredeyse bir yıl olacak bu süreç başlayalı, artık işsiz olmaya alıştık. Açılacak gibide durmuyoruz zaten, sağolsunlar 750 lira kira desteği verdilerde geçinebiliyoruz. Ya vermeselerdi?

Bizler kafe işletmecileri olarak şu anda paket servis ve gel-al olarak çalışıyoruz fakat buna rağmen işlerimiz çok kötü. Aydınlı vatandaşlar ne yazık ki kafelerden yemek söylemeyi tercih etmiyor, evine kahve söylemek istemiyor. Gündüzleri sokaktan geçen bir kaç kişiye bir şeyler satıyoruz, onla da eve dönüyoruz. Bu halimize de şükür fakat nereye kadar dayanabiliriz bilmiyorum." dedi.