PİYASA FIRSATÇILARI KÜÇÜK ESNAFI ETKİLİYOR

Sonbahar mevsiminin gelmesiyle beraber giderek artmaya başlayan koronavirüs vaka ve kaynaklı ölümleri, geçtiğimiz hafta yeni önlemlerin hayata geçirilmesine neden oldu. 17 Kasım Salı günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni önlemler kapsamında, restoran ve kafe gibi işletmeler günün belirli saatlerinde yalnızca Gel-Al ve paket servis olarak hizmet vermeye başladı.

Hayata geçirilen yeni düzenleme ile etkilenmesi beklenen plastik ürün satışlarında bir değişim olmadı. 33 yıldır esnaflık yapan ve Aydın'ın Efeler ilçesinde bulunan Efe Plastik firmasını işleten İsmail Ekiz ve babası İbrahim Ekiz, piyasada beklenen yükselişin gerçekleşmediğini, aksine her geçen gün daha kötüye gidildiğini belirtti.



"DIŞARIDA İNSAN YOK Kİ SATIŞ YAPABİLELİM"

Bu senenin hiçbir seneye benzemediğini ama bundada bir hikmet olduğunu belirten Ekiz ailesi, satışların düştüğünü belirtti. İbrahim, "Dışarıda insan yok, kime satış yapacağız biz? Normalde akşam üstü saatlerinde bizim işlerimiz yoğun olurdu. Şu anda bankalar ve şirketler home office çalışma sistemine geçtiği için herkes kendi evinde yemek yapıyor, yiyorlar işin gerçeği, çıkmıyor kimse dışarıya. Zaten 65 yaş ve üzeri saat 1’de girmek zorunda kalıyor, saat 4’te de gençler evlerine gidiyor, saat 4’ten sonrada hiç kimse kalmıyor buralarda. Çok aciliyeti olan dışarıya çıkıyor sadece. Artık pazarlarda bile insan yok. Biz pazara da ürün veriyoruz. Poşet satıyoruz orada, ambalaj kağıdı veriyoruz esnafa oraya da gidiyoruz yani, oradaki esnafta durumdan mustarip yani, Allah sonumuzu hayır etsin.  Paket servis işlerinin artması lazım ama dediğim gibi insanlar evlerinde yemek yapmaya yöneldi, çevre esnafa da baktığımda iş yapamıyorlar. Bu pandemi öncesinde işlerimiz normaldi, pandemi tabii kesti." ifadelerini kullandı.

HALK ELDİVEN ALAMIYOR

Türkiye'de ilk vakanın görüldüğü 10 Mart tarihinden itibaren maske ve dezenfektan fiyatlarında ki fahiş fiyat artışı uzun süre gündemi meşgul etmişti. Pandemi öncesi dönemde paketi 5 liraya satılan cerrahi maskelerin 100-150 liraya satılmaya başlaması üzerine, konu TBMM'ye taşınmış ve fahiş fiyat artışını engellemek amacıyla düzenleme yapılmıştı.

Efe Plastik firmasını işleten Ekiz ailesi, maske ve dezenfektan fiyatlarında ki düzenlemenin eldivenlere de getirilmesinin gerektiğini söyledi. Vatandaşların eldivenleri alamamaktan şikayetçi olduğunu belirten İsmail, pandemi öncesi 15 liraya alabildikleri cerrahi eldivenlerin 75-80 lira bandında satıldığını belirtti. Ekiz, "Elhamdülillah bu dezenfektanmış maskeymiş çözüldü evet ama bu eldiven neden çözülemiyor? Bu eldivenlerin hepsi yurtdışından, Malezya, Tayland gibi ülkelerden geliyor bize. Pandemi öncesi pudralının perakende satış fiyatı 15, pudrasızın 20 liraydı. Şuanda pudralı 75-80 lira arasına, pudrasızda 100 liradan aşağıya satılamıyor. Bizim en şikayetçi olduğumuz konu bu, müşteri geliyor, elleyip elleyip gidiyor kutuları, çünkü alamıyor. Biz istiyoruz ki herkes bundan alsın, götürsün, ihtiyacını görsün, temasını kısıtlasın eldiven sayesinde. Toptanında bile fiyatlar bizim alamayacağımız rakamlara geldi, satamıyoruz ki alabilelim. Maske, dezenfektan zammı insanların gözüne battı, çözüldü ama yine temel ihtiyaçlardan olan eldivende ki fahiş fiyat artışı kimsenin gözüne batmıyor. Millet bunu alamıyor.

Türkiye diyecek ki bunu üreten firmaya ‘’Sen bunu Türkiye’ye sokacaksan yıllık belirli bir ton ülkeye sokup ticaretini yapacaksın.’’. Ticaret şartnamesi yapacaksın, bu ülkeye ondan sonra girecek. Bu ürün şu an ülkeye girmeden direkt Avrupa’ya gidiyor. Bunun stok kısıtlaması çok fazla yani, burada evet biz bunu gelince 5 liraya alıyorsak Avrupa bu ürüne 15 lira veriyor, firmada onlara satış yapmayı amaçlıyor. Firma da ticaretini yapıyor. ‘’Ben niye sokayım ki bunu Türkiye’ye?’’ diyor firma, ‘’Direkt Avrupa’ya satarım.’’ diyor. Bizler mal bulamıyoruz, bulduğumuzu da toplum alamıyor." ifadelerini kullandı.



"5 LİRAYA POŞET ELDİVEN SATMAYA BAŞLADIK"

Toplumda pandemi sürecinde dışarıda çalışması gereken, bu süreçte de çok fazla kişiyle temasta bulunduğu için eldiven takması gereken kişiler olduğunu hatırlatan İsmail bey, vatandaşların bu ürünleri alamadığını belirtti. Daha ulaşılabilir olması için cerrahi eldivenleri küçük paketlerde, talep eden müşterilere de basit poşet eldivenler sattıklarını belirten İsmail, "Biz burada poşet eldiven satmaya başladık. Nerden nereye geldik yani, işin gerçeği bu. Poşet eldivenler 5 lira, bunlar da işini görüyor ama çok basit. Patlayabiliyor, yarılabiliyor, şu olabilir, bu olabilir. Pudralı eldiveni de kendimiz daha küçük paketleyip satıyoruz artık. Sırf iş yapabilelim, toplumda ulaşabilsin diye.

Dışarıda çalışması gereken insanlar var, polis var, dolmuş şoförleri var. Günde 1000 kişiyle temas halinde bu insanlar. Bu adamlar eldiveni, siperini, maskesini, gözlüğünü yani hepsini takmalı. Minibüs şoförü özellikle doktorlar gibi giyinmeli ama bakıyorum adam bunu alamıyor. Biz kendimizde geçirdik bu virüsü, hiç hafif bir şey değil. Bu adamın bu virüse yakalanmaması için yapması gereken aylık harcama en az 400 TL. Adamın ev kirası belki de 400 TL değil. Bu insanlarda dışarıda kaptıkları virüsü evine götürüyor." dedi ve ekledi, "Müşteri bize bu eldivenlerin fiyatlarını sorduğunda, nasıl böyle oldu dediğinde bizde utanıyoruz. Açıklama yapmak için fatura gösteriyorum artık müşteriye. Millet gibi afaki rakam çekmiyoruz, çekmekte istemiyoruz ama bunu insanlara açıklayamıyoruz. Yani işin gerçeği piyasa fırsatçıları küçük esnafı etkiliyor. Yani bu adamlar kurumsal firma, büyük şirketler, biz bu adamlarla nasıl yarışabiliriz. Ben bu eldiveni bu firmalardan alıp sattığımda, halkın gözünde kötü olan ben oluyorum. Aynı maskeye bulunan çözüm gibi buna da çözüm bulunmalı."