Tekinbaş Hayvan Hakları Yasası hakkında konuştu

Hayvanları Koruma Kanunu ile Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. 

Kanuna göre; kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2022'ye kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldıracak. Bu şekilde hayvanlarını kayıt altına almayanlara, hayvan başına 1200 lira ceza kesilecek. Petshop'larda kedi ve köpek bulundurulamayacak; görsellerden seçilen kedi ve köpekler, Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilen üretim yerlerinden teslim alınabilecek. Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını, tedavilerini sağlayacak ve hayvan hastanesi kurabilecek. Mevcut halde kabahat niteliğinde olan hayvanlara işkence yapmak, acımasız ve zalimce muamelede bulunmak, hayvanlara cinsel saldırıda bulunmak ve tecavüz etmek fiilleri, suç kapsamına alınacak. Hayvan sahiplerinin sorumlulukları genişletilerek her türlü terk fiili yasak kapsamına alınacak. Hayvanların daha iyi korunmasını temin etmek, hayvanlara karşı yapılan ihlallerle daha etkin mücadeleyi ve caydırıcılığı sağlamak için idari para cezaları artırılacak. Ev hayvanını terk edenlere hayvan başına 2 bin lira idari para cezası kesilecek. Bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara 35 bin lira, yetkisi olmadığı halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına 4 bin 500 lira idari para cezası uygulanacak. Hayvanların ticari amaçla film çekimi ve reklam için kullanılmasıyla ilgili hususları ihlal edenlere 5 bin lira para cezası verilecek. Kurban kesimi sırasında uyulması gereken hususlara aykırı davrananlara hayvan başına 5 bin 250 lira idari para cezası uygulanacak. Bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi, 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası alacak. Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis, bir hayvan neslini yok eden kişi ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Hayvanları dövüştüren kişi 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası alacak; bu suç birden fazla hayvana karşı aynı anda işlenirse ceza yarı oranında artırılacak. Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan ve tecavüz eden kişi, 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve 100 günden az olmamak üzere adli para cezasına çarptırılacak. Hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parkları yasaklanacak, mevcut işletmelere tasfiye için 10 yıl süre tanınacak. Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasilerio türlerini veya bunların melezlerini üreten, sahiplenen, sahiplendiren, barındıran, besleyen, takas eden, sergileyen, hediye eden ve bunların Türkiye'ye girişini, satışını ve reklamını yapana hayvan başına 11 bin lira idari para cezası verilecek. Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyeler 31 Aralık 2022, diğer belediyeler ise 31 Aralık 2024'e kadar hayvan bakımevlerini kuracak.

"YETERLİ DEĞİL"

Kanun teklifinin yasalaşmasının ardından açıklamalarda bulunan Aydın Hayvanları Koruma Derneği Başkanı ve HAYTAP Aydın İl Temsilcisi Şenay Tekinbaş, yasanın bekleneni karşılamadığını belirtti. Tekinbaş, "Beklentiyi karşılamadı ama çok korkunç değil. Bizim istediğimiz şeyleri karşılasaydı çok daha iyi olacaktı. Komple hayvan satışını yasaklasaydı çok daha iyi olacaktı. Türkiye'de gerçekten çok fazla hayvan var ve seveni olduğu kadar sevmeyeni de var. Bu açıdan bakıldığında bu iş için en akıllıca çözüm sayıyı azaltmaktır; bununda yolu kısırlaştırmaktan ve üretimi durdurmaktan geçer." dedi.

Yunus parkları ile ilgili alınan kararın hayvanların çektiği zulme son vermeyeceğini vurgulayan Tekinbaş, sözlerine şöyle devam etti; "Yunus parklarının yenilerinin açılmasına izin verilmeyecek, yunus parklarında mevcut bulunan hayvanlar ise 10 yıl içerisinde alıştırılarak doğaya salınacaklar fakat bu 10 yıl içerisinde hayvanlar zaten ölecek. 10 yıl beklemez onlar çünkü yunusların kapalı alanda yaşaması sıkıntılı ve çoğu zaman hiçbir hastalık olmadan tak diye ölüyorlar. Doğum yapamıyorlar, yapsalar dahi ölü doğum yapıyorlar. Açılmayacak olması ise bizim için kazanç."

"CEZALAR AĞIR OLMALI"

Hayvanlara karşı işlenen suçlarda uygulanması kararlaştırılan ceza miktarlarının yeterli olmadığını belirten Tekinbaş, "Pandemi döneminde çok fazla hayvan edinmek isteyen oldu fakat hayvan üretimi belli bir seviyede kaldı, bu seferde fiyatlar arttı." dedi ve ekledi; "2 bin lira ceza kimseyi caydırmaz. Bir hayvan için 5-6 bin lira gibi bir rakamı gözden çıkaran insanlar 2 bin lirayı gönül rahatlığı ile öder. Bunun takibi çipleme ile yapılacak, çiplemenin belli bir noktaya ulaşması ise zaman alacak."

"DAHA VAHİM BİR DURUM ORTAYA ÇIKACAK"

Pet shoplarda hayvan satışının yasaklanmasını desteklediklerini fakat katalog seçimi ile daha vahim durumların ortaya çıkabileceğini düşündüklerini söyleyen Tekinbaş, "Ben katalog satışının biraz daha negatif olacağını düşünüyorum çünkü bu hayvanlar belki de bodrum katlarında yer alan sözde üretim merkezlerinden alıcılara gönderilecek ve bu hayvanlar alış gücünün artması için yıkanacak, parfümlenecek, çeşitli makyajlara maruz bırakılacak yani olay daha da vahim bir duruma dönüşecek" diye konuştu.

Yasanın olumlu bir adım olduğunu fakat yetersiz kaldığını söyleyen Tekinbaş, bakımevlerinin daha sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğine, bazı bakımevlerinin sokaklardan daha kötü durumda olduğuna dikkat çekti.

"17 YILDA BU AŞAMAYA GELDİK"

Efeler'de geçtiğimiz günlerde meydana gelen 'köpeğe tecavüz' olayını hatırlatarak hayvanlara karşı işlenen suçları kanıtlamanın çok zor olduğuna dikkat çeken Aydın Hayvanları Koruma Derneği Başkan Yardımcısı Avukat Şeyda Yıldırım ise cezaların yeterli olmadığını belirtti. Yıldırım, "Cezalar yeterli değil. Bu nasıl ispatlanacak? Her şeyden önce hayvanlara karşı işlenen suçlarda ispat problemi var. Konuşmadıkları, anlatamadıkları için ortaya çıkartılamıyor suçlar. Geçen günkü olayda birisi hasbelkader görüntü çekmiş ki cezai yaptırım uygulandı. Ama hayvan suçlarında bir ispat olmadıkça kanıtlamak imkansız. Köpeğe tecavüz gibi olaylarda ise sperm dokusu eşleşmeleri gibi olaylar çok zor. Bu suçlarda ispatlamak çok zor olduğu için caydırıcılığı da fazla yok. 3-5 kişi ibretlik bir ceza alırsa eğer belki bir caydırıcılık olabilir" dedi.