Üç maymunu oynuyorlar!

TMMOB tarafından düzenlenen Jeotermal Gerçeği Çalıştayı’nda konuşan Aydın Barosu Çevre Komisyonu Üyesi Av. Akın Yakan, “31 Mart tarihinden sonra verilen ruhsatların iptal edilmesini ve ilgili santrallerin mühürlenerek kapatılmasını talep ediyoruz" ifadelerini kullanmıştı.

Yakan’ın sözlerinin ardında AJANS AYDIN’a açıklamalarda bulunan Germencik Belediye Başkanı Fuat Öndeş, "Gerçek sorumlular üç maymunu oynuyor. Bizi hedef tahtasına koymalarına müsade etmeyeceğiz" dedi. Öndeş, “Son günlerde gündemi oldukça meşgul eden ve kamuoyunda kafa karışıklığı yaratmak maksadıyla belediyemize atfen yapılan manipülatif beyan ve haberlerde Jeotermal Enerji Santralleri ile ilgili ciddi boyutlarda bilgi kirliliği bulunmaktadır. Öncelikle Jeotermal Enerji Santralleri ile ilgili bir ilçe belediyesini tüm olan bitenden sorumlu tutmak samimi ve gerçekçi bir yaklaşım değildir. Jeotermal Enerji Santrali (JES) kurulması, işletilmesi, denetlenmesi vb. gibi süreçler ile ilgili yasalar ve mevzuatlar açık ve nettir.  5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanun 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun başta olmak üzere birçok yönetmelik ve kanunlar JES’e dayanak oluşturmaktadır.

Jeotermal kaynaklar ve enerji santralleri ile ilişkin süreçleri belediye haricinde yürüten, denetleyen ve izleyen kamu kurum ve kuruluşları; İçişleri Bakanlığı ve buna bağlı İl Özel İdareleri, Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve bağlı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden İşleri Genel Müdürlüğü, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK)’dır” dedi.

YASA VE MEVZUATLARIN DOĞRU İŞLETİLMESİ GEREKMEKTEDİR

JES’lerle ilgili yaşanan sorunların bu konuda tek yetkisinin işletme ruhsatı vermek olan ilçe belediyeleri nezdinde kalıcı olarak çözülmesi mümkün ve mantıklı olmadığını belirten Öndeş, “ İlçe belediyesince uygulanan cezai işlem ve yaptırımların kanuni sınırının caydırıcı olmaması bu konuda en temel sorunların başında gelmektedir. Dolayısı ile cezai işlem ve yaptırımlara dayanak olan kanunların caydırıcı olması için yasama mekanizmasına görevler düşmektedir. Ancak JES’lerin denetlenmesi, işletilmesi vb. gibi süreçlerde kurum ve kuruluşların yaşadığı yetki, görev ve sorumluluk karmaşasının giderilmesi ve sorunların nihai çözümü için öncelikle konuyla ilgili kanun ve yönetmeliklerin ciddi anlamda revizyona ihtiyacı olduğu açıktır.

İlçe belediyesi ilgili kanun gereği sadece ruhsat verme yetkisine sahiptir. Bu nedenle işletme ve iskan ruhsat yükümlülüklerini yerine getiren her işletmeye mahalli idarelerin görev, yetki ve sorumlulukları gereği ruhsat verilmesi yasa gereği bir durumdur. İlçe belediyesi olarak bu çerçevede tüm yükümlülüklerini yerine getiren JES işletmelerine ruhsat verilmemesi durumunda söz konusu ruhsat Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilmektedir.  04.07.2011 tarih ve 27984 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 644 Sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Görevleri başlıklı 2. Maddesinin ç bendinde “Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait olan arsa ve araziler üzerinde yapılacak olan yapılarda, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, plan, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek” ifadesi durumu açıkça gözler önüne sermektedir.

Özetle ilgili maddenin ilgili bendinde eğer ilçe belediyesi ruhsat vermezse 2 ay içinde bunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verileceği net bir ifade edilmiştir. Öte yandan JES’ler ile ilgili ruhsat sürecinin tamamlanmasının akabinde ilgili kurum ve kuruluşların denetimi tam anlamıyla sağlayamaması konuyu daha da karmaşıklaştırmaktadır. Örneğin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporlarında yaşanan sorunlar kamuoyunca malumdur.  Konuyla ilgili bu ve bunun gibi birçok sürecin doğru takip edilmemesi, sorumlu kamu kurum ve kuruluşlarının süreçte sessiz kalmaları yerel idareleri töhmet altında bırakmaktadır” diye konuştu.