Pandeminin faturası kafelere kesildi

2019 yılının ikinci yarısında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs bugüne kadar 3 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. 11 Mart 2020 tarihinden bu yana Türkiye üzerinde de etkisini sürdüren virüs nedeniyle birçok önlem alındı, milyonlarca işletme aylar boyunca kepenk indirmek zorunda kaldı.

Salgın sürecinde ekonomi ve sosyal hayat derin yaralar aldı. Sokağa çıkma ve seyahat kısıtlamaları, kafe ve restoranlarda yalnızca paket servise izin verilmesi gibi önlemler nedeniyle milyonlarca vatandaş işsiz kaldı, geçimlerini sağlamak için alternatif yollara başvurmak zorunda kaldı.

Aydın'ın Efeler ilçesinde bulunan ve kentin popüler noktalarından olan Sevgi Yolu Sokağı'nda yer alan kafelerde çalışan personeller ve işletmeciler, pandemi sürecinde yaşadıklarını Ajans Aydın muhabirine anlattı. Burada bulunan bir kafede baristalık yapan Sabri Hayati, "Genel olarak kafe-bar vb. tarzı yerlerin kapatılması gayet doğal. Fakat destekte bulunulmaması çok kötü." diyerek süreçte yeterli destek alamadıklarını belirtti.

Kademeli normalleşme süreci nedeniyle saat 21:00'a kadar müşteri kabul edilmesinin kendilerini zor durumda bıraktığını dile getiren Hayati, "Kısıtlama saatleri kesinlikle uzatılmalı. Dışarıda zaten bir masada en fazla 3, içeride 2 kişi oturabiliyorsunuz. Bu yaz günlerinde en azından gece hani sokağa çıkma yasağı bence saçmalık. Onun dışında saatler uzamadığında insanlar yoğunlaşıyor. Bir masada 3 kişi oturulması gerekirken 6-7 kişi oturmaya çalışıyorlar bu da bizim için sorun teşkil ediyor. Dışarıda yaşadığımız en büyük sorun insanlarında bilinçsiz olması. Bu da baştan gelen bir şey bilinçsiz açıklamalar ve bilinçsiz halk. " diye konuştu.

DESTEKLERİ KOMİK BULUYOR

Yine aynı sokakta kafe işletmeciliği yapan İbrahim Eser ise pandemi sürecinde yalnız bırakıldıklarını düşündüğünü, Efeler'de işyeri olan işletmecilere sağlanan kira desteğini komik bulduğunu söyledi. Eser, "Yaklaşık 1 senedir dükkanlarımız kapalı ve herhangi bir gelir elde etmediğimiz halde yine vergi ve kiralarımızı ayrıca personel sigortalarımızı yatırmak zorunda kaldık. Sadece paket servis yapabildiğimiz dönemde personelimizin yeme-içme ihtiyacını karşılayabildik. Günlük ciromuzun yüzde 5 veya yüzde 10’luk bir kısmını kazanabildik. Personelimizin yani bir insanın 5 temel ihtiyacı olan giyinme, barınma, beslenme vb. ihtiyaçlarını karşılayabildik, onun dışında ekstra bir kazanç elde edemedik. Bununla alakalı da devletten gelen yardımlar maalesef devede kulak kalıyor. Yani, kira yardımı olarak duyurdular bunu. Efeler’de kirası 500 ila bin TL arası olan bir yer yok. Komik bir miktar, hiç başvurmadık bile açıkçası, bizim minimum kiralarımız 10 bin ila 15 bin arasında değişiyor.

Esnafların bence bir gün bile dayanabilecek gücü kalmadı. 1 Haziran’ da açıldı fakat şuan bu 1 senelik süreç bizi en az 3 sene geriye attı. Dediğim gibi SGK ödemelerimiz vergi ödemelerimiz hepsi devam ediyordu. Yani yine kredimizin günü geçtiği zaman arayıp para ve ödeme istediler. Ama gelir olmayan bir yerde nasıl ödeme yapılacağı ile ilgili her hangi bir yardımda bulunmadılar. Süreç bu anlamda sıkıntılı geçti ve halen daha sıkıntılarımız çok. Kafe sektörü, birçok sektörü etkileyen bir sektör, hepsi zincirleme birbirine bağlı." ifadelerini kullandı.